Věra Jourová

Powitanie w Miejscu Pamięci Sinti i Romów w Auschwitz-Birkenau z okazji 75. rocznicy 2 sierpnia 1944 – Europejskiego Dnia Pamięci o Holokauście dla Sinti i Romów 2019

Drugi sierpnia to dzień pełny smutku i żalu. Tego dnia, 75 lat temu „obóz rodzin cygańskich” zo-stał brutalnie zlikwidowany, w odcinku B II e, w niemieckim obozie koncentracji i zagłady Auschwitz-Birkenau. Dzisiaj upamiętniamy pamięć ofiar romskich, które zginęły podczas Holokaustu. Także składamy hołd tym, którzy ocalali i którzy poświęcili swoje życie na pojednanie.

Ten dzień powinien przypominać nam o „zapomnianym ludobójstwie”, którego dokonali naziści przeciwko Romom. Dziesiątki lat po zakończeniu wojny, Holokaust Romów był niemalże kompletnie ignorowany, pomimo tego, że Romowie byli drugą pod względem wielkości grupą etniczną mordowaną na tle rasowym. Ten dzień powinien przypominać nam, aby być czujnymi i umacniać nasze poświęcenie, aby stawiać czoła tym, którzy rozsiewają kłamstwa o naszej historii, którzy kwestionują Holokaust lub negują jego fundamentalne znaczenie dla dzisiejszej Europy. Zasada ‘nigdy więcej’ może mieć tylko sens kiedy pamiętamy o tych, którzy zostali zamordowani.

Romowie to ofiary Holokaustu zapomniane przez wielu Europejczyków. Pamiętanie o ich historycznym prześladowaniu przypomina nam o potrzebie radzenia sobie z wyzwaniami, którym Romowie stawiają czoła dzisiaj, a którzy często są pomijani. Siedem dziesięcioleci później, Sinti i Romowie nadal codziennie zmagają się z nienawiścią, przemocą, dyskryminacją i rasizmem. Wielu nadal nie ma dostępu do podstawowych potrzeb, takich jak godne warunki mieszkaniowe, edukacja czy opieka zdrowotna.

Ten dzień wymaga od nas stanowczego potępienia antycyganizmu pod każdą postacią, oraz aby stawać w obronie bezbronnych. Potrzebujemy ludzi, którzy dostrzegają akty przemocy rasistowskiej, którzy zareagują na rasistowskie slogany na ulicach Europy. To obowiązek każdego z nas w Unii Europejskiej, aby traktować naszych współobywateli z godnością i szacunkiem, w szczególności najbardziej bezbronnych w naszym społeczeństwie.

W świetle malejących liczb ocalałych z Holokaustu, mamy moralny obowiązek, aby zapewnić zakotwiczenie Holokaustu na stałe w zbiorowej pamięci europejskiej, a także jego roli w kształtowaniu powojennej Europy, lekcji w zwalczaniu antycyganizmu, antysemityzmu, rasizmu oraz nienawiści, w szczególności w czasach narastającego populizmu.

Edukacja o Holokauście pozostaje centralnym elementem w budowaniu oporu przeciwko wszelkim formom nienawiści i rasizmu w multikulturowych społeczeństwach, takich jak antycyganizm czy antysemityzm. Państwa członkowskie UE są zobowiązane do zapewnienia skutecznej polityki pamięci o historycznych okrucieństwach, abyśmy mogli się bronić i zachowywać miejsca pamięci historycznej, oraz aby promować edukację i badania naukowe w tej dziedzinie.

Pamięć o okrucieństwach Holokaustu, tego najczarniejszego rozdziału w historii Europy, jest zasadnicza w rozumienia dzisiejszej Europy, prawdziwych wartości i uniwersalnych praw człowieka, demokracji, praworządności oraz niedyskryminacji, na których nasza Unia jest zbudowana. Bycie i stawanie się Europejczykiem oznacza uznanie i zaakceptowanie naszej wspólnej historii.