Klaus Iohannis

Przesłanie upamiętniające z okazji 2 sierpnia 2020, Dnia Pamięci o Holokauście Sinti i Romów

W Europejskim Dniu Pamięci o Holokauście Romów upamiętniamy okrucieństwa, jakich doświadczyła ludność romska w Europie podczas drugiej wojny światowej i oddajemy hołd pamięci tych niewinnych ofiar. Ta deklaracja ma dla Rumunii ogromne znaczenie.

Pamięć jest podstawowym wymiarem naszego życia. Prawie pół miliona romskich dzieci, kobiet i mężczyzn zostało zamordowanych w okupowanej przez nazistów Europie. Z Rumunii 25 000 Romów zostało deportowanych do Naddniestrza z rozkazu rumuńskiego dyktatora i nazistowskiego sojusznika Iona Antonescu. Około 11.000 Romów straciło tam życie.

Jest to niewyobrażalny ból, spowodowany nieodwracalną stratą. Wielu z nich zmarło z powodu chorób, wyziębienia lub głodu. Bez wątpienia było to morderstwo z premedytacją, przeprowadzane systematyczne. Romowie byli dyskryminowani, poniżani, pozbawiani swoich praw, wykluczani ze społeczeństwa, a wreszcie więzieni i mordowani, stali się ofiarami przestępczego reżimu charakteryzującego się rasizmem, dyskryminacją, terroryzmem, propagandą, prześladowaniami i łamaniem praw człowieka. Jesteśmy boleśnie świadomi, że wśród sprawców byli Rumuni.

W tym krytycznym momencie potrzeba pamięci. Akty pamięci są pilniejsze niż kiedykolwiek. Musimy zachować żywą pamięć o ofiarach i zwiększyć wysiłki na rzecz walki z antysemityzmem, rasizmem i zaprzeczaniem Holokaustowi. Mamy podstawowy obowiązek dopilnować, aby każde nowe pokolenie znało prawdę i utrzymało ją przy życiu. Ludobójstwo Romów jest często ignorowane i lekceważone w badaniach naukowych; dlatego ważne jest, aby było ono uznawane i nauczane w szkołach, aby było przedmiotem publicznej debaty i aby było otwarcie okazywano pamięć o nim. Wiedza o Holokauście i jego okrucieństwach nie pozwala nam powtórzyć błędów z przeszłości.

Nie możemy zmienić historii, ale nasze społeczeństwa powinny mieć możliwość uczenia się i podejmowania innych, lepszych decyzji. Rumunię można uznać za model regionalny, jeśli chodzi o uznanie Holokaustu i o walkę z antysemityzmem. Mój kraj w pełni pogodził się ze swoją mroczną przeszłością i nauczył się lekcji świętej obietnicy "Nigdy więcej". Podjęliśmy zdecydowane kroki w celu ochrony pamięci o ofiarach Holokaustu oraz walki z ekstremizmem, nietolerancją, rewizjonizmem i dyskryminacją.

Mroczna przeszłość jest ostrzeżeniem, które powinno nas prowadzić w teraźniejszość. Chciałbym podkreślić niektóre z osiągnięć, jakie Rumunia osiągnęła w tym kierunku w dziedzinie edukacji, bezpieczeństwa, egzekwowania prawa i promowania badań nad Holokaustem: sprawne przewodniczenie Międzynarodowemu Sojuszowi na rzecz Pamięci o Ofiarach Holokaustu (IHRA), specjalne przepisy zakazujące organizacji i symboli faszystowskich, rasistowskich lub ksenofobicznych, a także zakaz promowania kultu osobistości, które są winne zbrodni przeciwko pokojowi i ludzkości, zwalczanie i zapobieganie zaprzeczaniu prawd historycznych dotyczących Holokaustu, otwarcie archiwów Holokaustu, utworzenie Narodowego Muzeum Historii Żydów i Holokaustu.

Niedawno potwierdziliśmy naszą determinację w obronie traumatycznej pamięci o naszej społeczności romskiej. Przypominam tu przyjęcie ustawy ogłaszającej 2 sierpnia narodowym dniem pamięci o Holokauście Romów - Samudaripes.

Jeśli chodzi o społeczności romskie, mój kraj jest mocno zaangażowany w zwalczanie dyskryminacji, nienawiści i marginalizacji oraz promowanie integracji społecznej. Pamięć staje się silniejsza, gdy jest uzupełniana przez zdecydowane działania na rzecz ochrony różnorodności, tolerancji i praw człowieka.

Dziś Europa stoi w obliczu wielu kryzysów, które mogą podważyć nasze podstawowe wartości. Populizm, ekstremizm, rasizm, ksenofobia i zaprzeczanie Holokaustowi niebezpiecznie rosną. W tym kontekście naszym obowiązkiem jest obrona praw człowieka i promowanie poszanowania prawa do równego traktowania ludzi niezależnie od ich pochodzenia etnicznego, tolerancji i solidarności. Edukacja i badania nad Holokaustem mają również kluczowe znaczenie dla funkcjonowania naszych demokracji.

Jako prezydent Rumunii potwierdzam niezachwiane zaangażowanie mojego kraju w zachowanie pamięci o Holokauście, promowanie wartości demokratycznych i zwalczanie antysemityzmu, ekstremizmu, rasizmu i dyskryminacji.