Georgina Laboda

w imieniu Młodzieżowej Inicjatywy Pamięci "Dikh He Na Bister"

Europejski Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu Sinti i Romów Miejsce Pamięci Auschwitz-Birkenau, 02.08.2023 r.

Goście honorowi,
Droga Gerdo Pohl, drodzy ocaleni z Holokaustu,

Każdego roku przyjeżdżamy tu z setkami młodych ludzi z całego świata, aby wspólnie z wami upamiętnić tych, którzy zginęli w Auschwitz. Stoimy tutaj, aby pamiętać o Holokauście 500 000 zamordowanych Sinti i Romów w Europie.

Dla nas, młodych ludzi przyjeżdżających tutaj, najbardziej wyjątkowym momentem zawsze była możliwość spotkania się z naszymi ocalałymi. Pamiętamy wszystkie te cenne chwile, które spędziliśmy z naszymi przyjaciółmi, z ocalałymi Zoni Weisz, Krystyną Gil, Peterem Höllenreinerem, Bandi Bacsi, Ivanem Bilaszczenko, Ritą Prigmore, Nadirem Dedic i Raymondem Gureme.

Jesteśmy głęboko wdzięczni za odwagę, z jaką podzieliliście się z nami swoimi historiami. Otworzyliście nam oczy na to, co wydarzyło się w przeszłości. Wasze wezwanie do oporu, wzajemnego szacunku i miłości zawsze będzie istotną częścią naszego ruchu. Wzmocniliście naszą odwagę, by przeciwstawić się antycyganizmowi, antysemityzmowi i wszelkim formom rasizmu, z którymi my, jako młodzi Romowie i Sinti, wciąż mamy do czynienia.

Drodzy ocaleni, wasza odwaga daje nam nadzieję, ale także wielką odpowiedzialność. Stoję tu dziś w imieniu tysięcy młodych ludzi z całej Europy. Obiecujemy kontynuować misję, którą rozpoczęliście.

Nazwaliśmy tę inicjatywę "Dikh He na Bister", co w języku romskim oznacza "Patrz i nie zapomnij". Jako młodzi Romowie, Sinti, Żydzi i inni młodzi ludzie z całej Europy jesteśmy zaangażowani w podnoszenie świadomości na temat Holokaustu Sinti i Romów. Wierzymy, że edukacja o Holokauście ma kluczowe znaczenie dla zwalczania antycyganizmu w dzisiejszych czasach. Nasza walka o uznanie przeszłych i obecnych niesprawiedliwości jeszcze się nie zakończyła.

Nasz przyjaciel Raymond Gureme był jedną z najbardziej inspirujących osób dla wielu z nas. Raymond był więziony w kilku obozach koncentracyjnych, ale udało mu się uciec i dołączyć do francuskiego ruchu oporu przeciwko nazistom. Kiedy był świadkiem rosnącego rasizmu w Europie w ostatniej dekadzie, nie mógł dłużej milczeć. Raymond powiedział nam i dał nam naszą misję: Nigdy na kolanach, zawsze wstań. Opór!

Chcę dziś uczcić jego odwagę, a także niestrudzone zaangażowanie wszystkich ocalałych, aby mogli odważnie prowadzić nas w przyszłości.

Nigdy nie zapomnimy - Dikh He Na Bister!