Zuzana Čaputová

Prezydent Republiki Słowackiej

Przemówienie z okazji obchodów 2 sierpnia 2020 r., Dnia Pamięci o Holokauście Sinti i Romów

Drodzy uczestnicy naszego wirtualnego upamiętnienia,

dziś pragniemy uczcić pamięć 500 000 Romów i Sinti, którzy zostali zamordowani podczas drugiej wojny światowej. Niestety wciąż stosunkowo niewiele wiemy o Holokauście Romów.

Dopiero stopniowo dowiadujemy się o niewyobrażalnych okrucieństwach, które naznaczyły losy pojedynczych ludzi, rodzin i całych społeczności, i które są wyryte w ich pamięci. Nie tylko moim życzeniem, ale i naszym obowiązkiem jako społeczeństwa jest zapewnienie, aby opinia publiczna dowiedziała się o zagładzie Romów i, bardziej ogólnie, o ich historii. Żeby nasze dzieci dowiedziały się o tym na lekcjach historii. Aby zrozumiano, jak łatwo, a jednocześnie niezwykle niebezpiecznie jest odczłowieczyć grupę ludzi z powodu różnic; lub jak łatwo jest użyć uprzedzeń, aby uzasadnić słowną i fizyczną przemoc, a w jej skrajnej wersji nawet ludobójstwo. Trzeba znać naszą przeszłość, jeśli chcemy budować solidne i tolerancyjne społeczeństwa - dziś i w przyszłości.

Nie wolno zapominać o Holokauście Romów.

Kiedy dziś upamiętniamy tragedię Holokaustu Romów i Sinti, obowiązkiem nas, polityków, jest zdecydowane odrzucenie wszelkich form rasizmu, antysemityzmu, antycyganizmu, homofobii i innych form nietolerancji oraz stanięcie w obronie tych, którzy cierpią dziś tę nienawiść.

Ważne jest jednak, aby zrobić o wiele więcej. Pandemia, która ogranicza dzisiejsze uczczenie tego ważnego dnia, rzeczywiście pogłębiła nierówne warunki życia wielu społeczności romskich. Od niewystarczającego dostępu do wody pitnej po ogromne utrudnienia w dostępie do edukacji, z jakimi borykają się dzieci romskie. Te okoliczności odzwierciedlają nas wszystkich, naszą chęć stworzenia przestrzeni do integracji i zapewnienia każdemu możliwości życia w godności i równości. Ten kryzys po raz kolejny uwydatnił, że trzeba zrobić o wiele więcej.

Stoimy razem, z romskimi mężczyznami i kobietami; nasza współpraca musi opierać się na równym partnerstwie. To właśnie ta zasada musi znaleźć odzwierciedlenie w całym naszym społeczeństwie - z tego prostego powodu, że Romowie są ich pełnoprawnymi członkami.

Wszyscy żyjemy razem w jednym świecie.

Nie zapomnimy.

Dziękuję za uwagę.