Dorota Niedziela

Statement on the occasion of 2 August 2024, Holocaust Memorial Day for Sinti and Roma

Ludobójstwo dokonane na Sinti i Romach wycisnęło piętno, które po dziś dzień odbija się na liczącej sześć milionów mniejszości etnicznej w Europie. W nocy 2 sierpnia 1944 roku 4300 Sinti i Romów zostało bestialsko zamordowanych w komorach gazowych Auschwitz-Birkenau. Byli to ostatni zapędzeni do komór gazowych więźniowie w tak zwanym „Zigeunerlager” („Obozie Cygańskim”), w większości ludzie starsi, kobiety i dzieci. Dzisiaj obchodzimy 80. rocznicę tego haniebnego zdarzenia.

Likwidacja „Zigeunerlager” w Auschwitz- Birkenau na zawsze pozostanie bolesnym symbolem ciszy nad tragedią ofiar Sinti i Romów. Dzisiaj, 80 lat później nie wolno nam zapomnieć o tej okrutnej zbrodni przeciwko ludzkości. Tego dnia mówimy całemu światu głośne - pamiętamy. Tego dnia mówimy - nigdy więcej. Pamięć jest fundamentem tożsamości. Tożsamości ludzi, rodzin, narodów, wspólnot. Czczenie tego dnia jest naszym moralnym obowiązkiem w obliczu aktów nienawiści, terroru oraz ludobójstwa od których współczesny świat nie jest wolny.
humanity. On this day, we say out loud to the whole world: We remember. On this day, we say: Never again. Memory is the basis of identity. The identity of people, families, nations and communities. Honoring this day is our moral duty in the face of acts of hatred, terror and genocide from which the modern world is not
spared.

Nie możemy zapomnieć, że obóz zagłady Au- schwitz-Birkenau jest świadectwem haniebnego mordu milionów niewinnych ludzi, których za cel obrali sobie opętani zabójczą ideologią naziści, a Holokaust to najczarniejsza karta w dziejach Europy. Dzisiaj naszym obowiązkiem jest pamiętać i swoimi działaniami każdego dnia zapewniać, aby takie akty ludobójstwa nigdy się nie powtórzyły.

Wiedza o Holokauście winna na zawsze wryć się w zbiorową pamięć europejską. Sinti i Romowie to ofiary Holokaustu często zapomniane przez wielu Europejczyków. Za to często we współczesnym świecie zmagają się dyskryminacją i rasizmem. W 2015 roku Unia Europejska ogłosiła 2 sierpnia „Europejskim Dniem Pamięci o zagładzie Romów i Sinti”.

Od początku lat 90. w Polsce odbywają się obchody ku pamięci wszystkich pomordowa- nych Sinti i Romów w okupowanej przez na- zistów Europie. W czasie II wojny światowej wymordowano kilkaset tysięcy Sinti i Romów, co stanowiło od 30–60% ich populacji w Europie. Do samego Auschwitz zostało deportowanych 23 000 Sinti i Romów, którzy zginęli w męczarniach.

Niestety dzisiaj w Europie do głosu dochodzą skrajne ruchy i partie, którym nie jest obca mowa nienawiści w dyskursie politycznym. Dlatego jako odpowiedzialni politycy musimy każdego dnia walczyć przeciwko wykluczaniu innych, bronić praw człowieka, stać po stronie demokracji.