2 August 2024

Tea Jaliashvili

Pierwszy Zastępca Dyrektora Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE

Europejski Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu Sinti i Romów Miejsce Pamięci Auschwitz-Birkenau, 02.08.2024 r.

Ekscelencje, szanowni ocalali, szanowni mówcy i publiczność. 

Jestem zaszczycona, że mogę być z wami dzisiaj, w dniu Europejskiego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu Romów i Sinti oraz w dniu upamiętniającym 80 lat od tego potwornego wydarzenia, o którym zawsze będziemy pamiętać.  

To miejsce boleśnie przypomina nam o niebezpieczeństwach rasistowskich ideologii, które doprowadziły do szkalowania i zabijania tysięcy Romów i Sinti, którzy byli celem i zostali zabici przez nazistowski reżim i ich kolaborantów, którzy postrzegali Romów jako rasowych podludzi i wyrzutków społecznych. 

W dzisiejszych obchodach upamiętniamy ofiary Romów i Sinti, głównie osoby starsze, kobiety i dzieci, które zginęły w obozie zagłady Auschwitz-Birkenau w 1944 roku.  

Czcimy również pamięć wszystkich ofiar i ocalałych Romów i Sinti, którzy cierpieli z powodu systematycznych rasowych prześladowań i masowych mordów w całej Europie w okresie hitlerowskich rządów. 

Ludobójstwo Romów i Sinti podczas II wojny światowej powinno być powszechnie znane, a jednak pozostaje jedną z mniej rozpoznawalnych zbrodni ery nazizmu. Zasadniczo ten brak świadomości jest krzywdzący i przyczynia się do zniekształcania prawdy oraz utrwalania destrukcyjnych stereotypów i nadal jest przyczyną przejawów rasizmu i dyskryminacji wobec ludności romskiej. 

W obliczu nawrotu antyromskich incydentów i antyromskiej retoryki, niezwykle ważnym jest, aby pamięć o ofiarach Romów i Sinti pozostała żywa.  

Państwa OBWE zobowiązały się do promowania pamięci i edukacji na temat tego i innych ludobójstw. Zobowiązały się również do podjęcia skutecznych działań w celu wyeliminowania dyskryminacji Romów i Sinti oraz zwiększenia ich równości szans.  

Zgodnie z planem działania OBWE z 2003 r. w sprawie poprawy sytuacji Romów i Sinti na obszarze OBWE, ODIHR zaleca państwom uczestniczącym ujęcie historii i kultury Romów w tekstach edukacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem doświadczeń Romów i Sinti podczas Holokaustu.  

Poprzez pamięć i edukację o ludobójstwie Romów i Sinti, państwa zaangażowane mogą pomóc zarówno w zapewnieniu szacunku dla ofiar, jak i w przeciwdziałaniu obecnym formom dyskryminacji, rasizmu i wykluczenia. Edukacja na temat ludobójstwa musi być podstawową częścią programów nauczania we wszystkich państwach członkowskich OBWE w celu przezwyciężenia utrzymujących się nastrojów antyromskich. 

Jednocześnie działania upamiętniające oddają hołd ofiarom i zapewniają, że ludobójstwo Romów i Sinti staje się częścią świadomości społecznej.  

Musimy zadbać o to, aby wiele miejsc prześladowań i eksterminacji zostało uznanych i zapamiętanych. 

Nasz wspólny wysiłek podejmowany wspólnie ze społeczeństwem obywatelskim może pomóc osobom doświadczającym różnych form dyskryminacji i stanowczo odrzucić wszelkie formy rasizmu, antysemityzmu, antyromskiego rasizmu, homofobii i innych form nietolerancji.   

ODIHR pozostaje oddana wspieraniu tego dialogu oraz promowaniu demokracji i praw człowieka w całym regionie. 

Dziękujemy za uwagę! 

Statements 2024

Strona internetowa stworzona przez

Strona internetowa wspierana przez

pod patronatem Parlamentu Europejskjego

Co-funded by the European Union and Co-funded and implemented by the Council of Europe

We współpracy z