2 August 2020
Roman Kwiatkowski
Śerutno e Rromenqe Asociaciaqo and-i Pòlska
Seripnasqo vakeripe p-o 2-to Avgust 2020, Memoriàlo Dives e Genocidesqo vaś o Sìnte aj o Rroma
Ladies and Gentlemen,
Sarkon var dikhas amen and-o Auschwitz-Birkenau te das patǐv e viktimen e eksterminaciaqe mamuj o rroma, vakeras pal-o pal-i memària ta o nakhlipe. A o vòrbe so phenas si sofòra pobut pal-o akanutnipe aj pal-o avutnipe.
Ranǎlen aj rajalen, O Martin Luther King phenda ande jekh kotar lesqe vakerimàta: "Ćak kana si dòsta tamlipe śaj te dikhas o ćexrenǎ." I kali rǎt e nazistone racismesqi, kasqe pele bidośale viktìme amare phrala ta phenǎ, kerel amen te dikhas p-i realitèta ande save ʒivas daraça aj griźaça. O tribàlo nacionalìzmo si sa trujal amenθe, sarkaj akaja lèkcia e historiaqi na ondili nijekhvar. I maj bilaćhi buti ande akeja situàcia si i indiferènca. Kana mukhas vi tikne fòrme e diskriminaciaqe athòska mukhas len te barǒn.
Ranǎlen aj rajalen, amaro kotor e Evropaqo na dikhla maripe k-o 75 palutne berśa. A i història sikavel amen kaj o fasìzmo - madikh so dikhas les phandlo e maripnaça - zorǎrdǒl k-o vaxt e śandaqo. Anglal akava rizìko na trebul te dikhas les maj baro, ni maj tikno desar so si, aj ni na trebul te phandas o jakha a te na dikhas les. Khonik naśti aćhol indiferènto anglal lesθe.
Akava si na nùmaj amari obligàcia anglal o viktìme kodola bimanuśikane ideologiaqe, savenqi memòria das patǐv avdives. Akava si amari obligàcia vi vaś amare ćhave aj lenqe ćhave, kaj lenqi lùmia te ovel aver, maj laćhi sar i lùmia amare dadenqi.
Putaripnasqo vakeripe

Romani Rose
Śerutno e Centralone Sombeśesqo e Germanikane Sintenqo aj Rromenqo