Marian Turski

Auschwitz survivor, member of the International Auschwitz Council

Seravutno àkti k-o Evroputno Dives e Seripnasqo vaś o Genocìdi e Sintenqo aj Rromenqo p-o 2to Avgust 2024 k-o purano nazìsto kàmpi e koncentraciaqo aj eksterminaciaqo Auschwitz-Birkenau

Biographie

O Marian Turski biandilo and-o 1926 and-o Druskieniki sar Mosze Turbowicz. Sas les 14 berś kana arakhla pes and-o gèto k-o Łódź, kaj kerda buti vaś i Lewica Związkowa (I Zervi e Sindikatenqi) sekrèto organizàcia. Les deportuinde les and-o Auschwitz k-o 1944. Kothe, o nazìstǎ mudarde lesqe dades aj lesqe phrales. And-o 1945, ov praʒivda duj meripnasqe phirimàta: kotar o Auschwitz k-o Buchenwald and-i Januàra, aj kotar o Buchenwald k-o Theresienstadt and-o April, kaj mestisàilo and-o 9-to Maj. Pal o Dùjto maripe, beślo and-i Varśàva. Diplomuinda pe and-i història aj kerda buti sar źurnalìsti kotar o 1958, akatar.

Ov dedikuinda berśa butǎqe vaś o vazdipe e Muzeosqo POLIN e historiaqo e Polskaqe ʒutenqi and-o distrìkti Muranów. Promovuinda o vazdipen akale unikone kulturalone instituciaqo sar Śerutno (aktual vice śerutno) e Asociaciaqo e ʒutikane historìko institutesqi e Polskaqi. Ov si ʒeno e administraciaqe strukturenqo and-i Asociàcia e ʒutikane kombatantenqi aj viktimenqi kotar o Dùjto Sundalesqo maripe, o Maśkartheumtno Sombeś e Auschwitzesqo, o Maśkarthemutno Komitèti e Auschwitzesqo aj o Kheresqo Sombeś e Wannsee Konferenciaqo: Memoriàli aj edukaciaqo than.

Ov si dino dinstìnkcie sar o Truśul e Komandantesqo kotar o Rèndo Polonia Restituta, o Truśul e Oficeresqo e Patǐvaqe Legiaqo, aj o Baro Truśul e Meritaqo Rendesqo e Federalone Republikaqe Germaniaqo.