Ambasador Georges Santer

Powitanie w Miejscu Pamięci Sinti i Romów w Auschwitz-Birkenau z okazji 75. rocznicy 2 sierpnia 1944 – Europejskiego Dnia Pamięci o Holokauście dla Sinti i Romów 2019

Jako przewodniczący Międzynarodowego Sojuszu na rzecz Pamięci o Holokauście (IHRA) jestem głeboko poruszony zaproszeniem do uczestnictwa i wygłoszenia mowy w ramach uroczystości upamiętniających 75. rocznicę likwidacji tzw. “Zigeunerlager”, obozu Sinti i Romów tu w Auschwitz-Birkenau. Te dramatyczne wydarzenia w nocy z drugiego na trzeciego sierpnia są dobrze i to właśnie do nich odwołuje się idea Dnia Pamięci o Holokauście Romów.

Mniej znane są masowe mordy, które spotkały zarówno Żydów jak i Romów po agresji hitlerowskiej na Związek Radziecki kiedy to oddziały wojsk “Einsatzgruppen”, Wehrmacht, jednostki policji oraz siły pomocnicze zmasakrowały dziesiątki tysięcy członków tychże społeczności. Zarówno likwidacja i eksterminacja obozu, jak i morderstwa na masową skalę dokonane kulami motywowane były ideologią rasową.

Dzisiaj, 75 lat po likwidacji “Zigeunerlager”, obserwujemy ze złością i niepokojem jak w wielu krajach europejskich Sinti i Romowie są coraz bardziej dyskryminowani, marginalizowani i padają ofiarami brutalnych aktów przemocy. W tym dniu żałoby i pamięci, przyrzekamy walczyć przeciwko odradzającemu się złu, które jest hańbą dla całego kontynentu europejskiego. Powołując się na Deklarację Sztokholmską, dokument inauguracyjny IHRA, mamy nadzieję, że na ziemii z gorzką glebą przeszłości, Europa zasieje ziarna, które zaowocują lepszą przyszłością.

IHRA przed wieloma laty powołała do życia Komitet ds. Ludobójstwa Romów z misją podnoszenia świadomości na temat nazistowskiej polityki zagłady stosowanej wobec Sinti i Romów, a także czyniąc edukację, pamięć oraz naukę zasadniczą częścią jego prac. W taki sposób, nasza organizacja stworzyła pierwszą internetową platformę edukacyjną poświęconą zagładzie Sinti i Romów dedykowaną zarówno nauczycielom, jak i uczniom.

Zachowanie miejsc pamięci, gdzie cierpieli Romowie, Żydzi oraz członkowie innych społeczności plasuje się wśród najwyższych priorytetów. Miejsca takie jak Lety u Pisku, Staro Sajmiste, Komaron or Jasenovac powinne pozostać długotrwałym dowodem minionych odrażających okrucieństw oraz być przestrogą dla tych, którzy dzisiaj podejmują ryzyko sabotowania fundamentalnym wartości w naszej powojennej Europie.

Edukacja, przypominanie, badania naukowe oraz zachowanie miejsc pamięci w ich autentycznym charakterze to podstawowe narzędzia w naszym dążeniu do spełnienia wizji Międzynarodowego Sojuszu na rzecz Pamięci o Holokauście: “Świat, który pamięta Holokaust, to świat bez ludobójstwa.”