Fot.: Jaroslaw Praszkiewicz
Przybycie do "Zigeunerfamilienlager"
"Zagłada europejskich Romów w KL Auschwitz"
W końcu doszliśmy do jednej wielkiej bramy, gdzie nam się kazali zatrzymać i tam nas zaczęli liczyć. Potem szliśmy po szerokiej drodze pomiędzy drewnianymi barakami do jednego z nich, gdzie musieliśmy położyć nasze rzeczy. Potem nas wywoływali i ustawiali w szeregu, na ręce nam tatuowali numery (…). Przyszywali numery na ubrania i czerwoną farbą robili na nich krzyż, a na spodniach lampasy. Trwało to całą noc. Rano nas ustawili w szeregu, rzeczy musieliśmy zostawić w baraku i odprowadzili nas do sąsiedniego obozu (…). W tym budynku było wielkie pomieszczenie, gdzie wszyscy musieli się rozebrać do naga. To było okropne. Ludzie się nie chcieli rozbierać, ponieważ tam byli wszyscy razem, mężczyźni, kobiety i dzieci. Zaczął się krzyk, bicie i płacz. Dobrze pamiętam, jak moja najstarsza siostra, 16-letnia Božena, nie chciała się rozebrać (…). Esesmanka ją tłukła i zdzierała z niej ubranie, siostra krzyczała, płakała i broniła się. Ubranie musieliśmy związać tak, żeby było widać numer. Potem nas ostrzygli i ogolili. Tak wyglądaliśmy, że nie mogliśmy się poznać. (…) Potem nas zapędzili do zimnych, lodowatych pryszniców. (…) W tym czasie dezynfekowali nasze ubrania, wywoływali nazwiska i numery i dostawaliśmy swoje ubrania z powrotem.
Relacja Antonína Absolona, więźnia Zigeunerfamilienlager. APMA-B. Zespół Oświadczenia, t. 80, 84-88.
Również po utworzeniu specjalnego „obozu cygańskiego” zdarzało się, że polscy Romowie deportowani do KL Auschwitz-Birkenau byli umieszczani w obozie poza Zigeunerlager, nie jako Romowie, lecz więźniowie polscy.
14 września 1943 roku zostałem przywieziony do KL Auschwitz transportem z Radomia. W obozie otrzymałem numer więźniarski 150321 (…). Przez około dwa tygodnie nie pracowałem (…) ale byłem na kwarantannie. Wtedy uczono nas ustawiać się w piątki, zdejmować i nakładać czapki na rozkaz oraz śpiewania niemieckich piosenek. Również bardzo szybko musiałem nauczyć się po niemiecku numeru, którym zostałem oznaczony w obozie. Na kwarantannie esesmani oraz więźniowie kapo dręczyli nas wielogodzinnymi ćwiczeniami gimnastycznymi (…). Wielokrotnie zostałem bardzo pobity. Następnie przeniesiono mnie do obozu dla mężczyzn, odcinek BIId lagru w Birkenau (…), za którym znajdował się Zigeunerlager. W nim znajdowało się wielu członków mojej rodziny (…). Często udawało mi się porozmawiać z siostrą czy szwagrem przez druty. Jednak nie trwało to długo. Wkrótce z innymi moimi współbraćmi zostali zamordowani w komorze gazowej.
Relacja więźnia Władysława Szmyta, Romski Instytut Historyczny w Oświęcimiu.
Sinti i Romowie w Auschwitz
![Memoria 10/July 2018](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/Kachel_Cover.jpg)
The last stage of the functioning of the ‘Zigeunerlager’ in the Birkenau Camp
Recent research by historians of the Auschwitz Museum
![](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/Titel-scaled.jpg)
Zagłada europejskich Romów w KL Auschwitz
Przewodnik dla odwiedzających
![Photo of KL Auschwitz taken by Jaroslaw Praszkiewicz](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/09/IMG_3242-scaled.jpg)
Geneza i przebieg nazistowskich prześladowań Romów i Sinti
"Zagłada europejskich Romów w KL Auschwitz"
![Sign of Block 11; photo taken by Jaroslaw Praszkiewicz.](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/09/4U2A1372-scaled.jpg)
Blok nr 11
"Zagłada europejskich Romów w KL Auschwitz"
![Photo of flower in front of barbed wire fence taken in Auschwitz-Birkenau by Jaroslaw Praszkiewicz.](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/09/4U2A7319-scaled.jpg)
Ucieczki
"Zagłada europejskich Romów w KL Auschwitz"
![Photo of snow-covered rails of Auschwitz-Birkenau taken by Jaroslaw Praszkiewicz.](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/09/IMG_2715o-scaled.jpg)
"Zigeunerfamilienlager" („cygański obóz rodzinny”)
"Zagłada europejskich Romów w KL Auschwitz"
![The barracks of quarantine in KL Auschwitz II-Birkenau; photo taken by Jaroslaw Praszkiewicz.](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/09/4U2A9423-scaled.jpg)
Przybycie do "Zigeunerfamilienlager"
"Zagłada europejskich Romów w KL Auschwitz"
![Photo of barracks taken by Jaroslaw Praszkiewicz.](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/09/4U2A9543-scaled.jpg)
Życie więźniów
"Zagłada europejskich Romów w KL Auschwitz"
![Photo of KL Auschwitz II-Birkenau taken by Jaroslaw Praszkiewicz.](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/09/4U2A6018-scaled.jpg)
Dzieci
"Zagłada europejskich Romów w KL Auschwitz"
![Photo of KL Auschwitz II-Birkenau taken by Jaroslaw Praszkiewicz.](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/09/4U2A4393-scaled.jpg)
Dr Mengele i eksperymenty na ludziach
"Zagłada europejskich Romów w KL Auschwitz"