Wydarzenia upamietniające z delegacją 50 ocalałych z Holokaustu przed Bramą Brandenburską z okazji 50. Rocznicy wydania nazistowskiego dekretu „wyniszczenie przez pracę”, wrzesień 1992 r.; fot: Documentation and Cultural Centre of German Sinti and Roma.
Brak adekwatnych odszkodowań dla Romów i Sinti prześladowanych przez reżim hitlerowski
Celem prac w ramach praw obywatelskich jest odzyskanie godności ocalałych z ludobójstwa Romów i Sinti. Szczególnie upokarzające w tym kontekście jest wykluczenie Romów i Sinti z ustaleń o odszkodowaniach z 1953 r. zawartych w Federalnej Ustawie o Odszkodowaniach (Bundesentschädigungsgesetz, BEG). Wprawdzie niemiecki rząd ustanowił fundusz nadzwyczajny dla osób pochodzenia nieżydowskiego prześladowanych przez Nazistów, aczkolwiek wielu poszkodowanych Romów i Sinti pozostało bez przyznania takowych środków. Naczelny władz regionalnych w Kolonii odpowiedzialny za zarządzanie wypłatami odszkodowań, twierdził w postępowaniu Sądu Administracyjnego w 1984 r. jakoby Romowie i Sinti nie byli prześladowani na tle rasowym. Tym postulatem utwierdził obecne wzorce antycygańskich interpretacji, które to w 1956 r. również posłużyły do wydania orzeczenia przez Federalny Trybunał Sprawiedliwości.
Z pomoca literatury narodowych-socjalistow Federalny Trybunał Sprawiedliwości orzekl w 1956 r., że wszelkie działania wdrażane przed 1943 r. były rzekomo uzasadnione prowokacjami ze strony „Cyganów”, poprzez „ich własne antysocjalne zachowania, kryminalność oraz porywczość.” „Mają oni [Romowie] skłonność do popełniania przestępstw, zwłaszcza kradzieży i oszustw. Często brakuje im moralnego wzorca poszanowania własności innych, ponieważ – podobnie jak u prymitywnego człowieka prehistorycznego – występuje u nich niepohamowany popęd do zawłaszczania”. Orzeczenie to zamroziło na wiele lat ustawodawstwo w kwestii odszkodowań. Było również wykorzystywane jako podstawa do umarzania postępowań karnych przeciwko sprawcom z SS.” Prawdą jest, że Federalny Trybunał Sprawiedliwości uznał pozew o odszkodowania w 1963 r., ale nie zdystansował się od rasistowskich charakterstyk mniejszości aż do 2016 r.
Pomimo sukcesów osiągniętych w ostatnich latach, proces odszkodowawczy w całej rozciągłości musi zostać opisany jako niesatysfakcjonujący. Wiele ofiar do tej pory nie otrzymało odszkodowań za doznane cierpienia.
![](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/Demontration-Heidelberg-1973.jpg)
Początki działalności na rzecz praw obywatelskich niemieckich Sinti i Romów
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/bb_79_008-scaled-e1595255593541.jpg)
Pierwsza publiczna kampania na rzecz praw obywatelskich i przeciwko rasizmowi
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/Hungerstreik-1980-scaled.jpg)
Strajk głodowy w byłym obozie koncentracyjnym w Dachau
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![Removal of the “Nazi race files” to the Federal Archive in Koblenz, following the occupation of the Tübingen University archive in September 1981; in the foreground, Holocaust survivor Jakob Bamberger](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/5_0_buergerrechtsarbeit003-scaled.jpg)
Poszukiwanie nazistowskich akt identyfikacji rasowej
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![Recognition of the Nazi genocide of the Sinti and Roma by Federal Chancellor Helmut Schmidt, March 1982; pictured, from the left, inter alia: Romani Rose, Josef Kwiek, Anton Franz, Egon Siebert; Secretary of State to the Federal Minister of the Interior, Andreas von Schoeler, alongside Chancellor Helmut Schmidt](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/6_0_Schmidt-scaled.jpg)
Uznanie nazistowskiego ludobójstwa Sinti i Romów
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![The demonstration outside the Federal Criminal Investigation Department in January 1983; in the foreground Ranko Brantner, Anton Franz, Romani Rose](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/141-1983_BKAWiesbaden-scaled.jpg)
Protesty przeciwko specjalnej rejestracji przez policję
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![Commemmorative event with a delegation of 50 Holocaust survivors in front of the Brandenburg Gate to mark the 50th anniversary of the Nazi decree of “extermination through labour”, September 1992](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/9_2_Demo-50.-Jahrestag-Zwangsarbeit-klein.png)
Brak adekwatnych odszkodowań dla Romów i Sinti prześladowanych przez reżim hitlerowski
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![The first commemorative visit of the Central Council to Auschwitz, October 1985](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/11_0_Zentralrat-772-6-scaled.jpg)
Upamiętnienie w obozie Auschwitz
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![The last part of the permanent exhibition in Heidelberg. The tour ends on a walkway with a wall displaying the names of the more than 21.000 Sinti and Roma who were deported to Auschwitz-Birkenau, where almost all of them were murdered](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/DokZ-17-scaled.jpg)
Pierwsza na świecie stała wystawa poświęcona dokonanej przez nazistów zagładzie Sinti i Romów
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![The lawyers Arnold Roßberg and Uli Roeder, representatives of the accessory prosecution in the König trial, in front of a model of the Auschwitz-Birkenau concentration camp](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/KönigProzess2.jpg)
Łaskawe traktowanie morderców – sądy pochylają się nad nazistowskimi zbrodniami
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"