Pierwsza publiczna demonstracja przeciwko dyskryminacji Sinti i Romów po zastrzeleniu członka tej społeczności przez niemiecką policję, Heidelberg, 1973 r. Demonstranci, wśród których były także dzieci, nieśli czarne flagi i transparenty z napisami mówiącymi o tym, że nie chcą już więcej być „obywatelami drugiej kategorii”
Początki działalności na rzecz praw obywatelskich niemieckich Sinti i Romów
Pierwsze lata po wyzwoleniu były naznaczone rozpaczliwymi i często długotrwałymi próbami odszukania członków rodziny, którzy przetrwali okres nazizmu. Wskutek prześladowań ogromna większość Sinti i Romów straciła dobytek swojego życia. Oprócz tego władze odmówiły uznania tych, którzy przeżyli, za ofiary prześladowań pod rządami nazistów. Zmarginalizowana społeczność ocalałych Sinti i Romów nie dysponowała środkami, które pozwoliłyby jej dać skuteczny odpór siatkom niegdysiejszych sprawców zbrodni, którzy podczas zeznań oczyszczali się nawzajem z zarzutów. Szukając bezpiecznej przystani, większość Sinti i Romów wycofała się do życia w obrębie własnej społeczności.
Pierwsze próby politycznego zaktywizowania mniejszości Sinti i Romów w Republice Federalnej Niemiec podjęli bracia Oskar i Vinzenz Rose. Już w 1947 r. zlecili prywatnemu detektywowi wytropienie Roberta Rittera, byłego szefa Centrum Badań nad Higieną Rasową III Rzeszy. We współpracy z innymi ocalałymi z Holokaustu dążyli do postawienia przed sądem sprawców zbrodni nazistowskich dokonanych na Sinti i Romach. Niestety wszystkie dochodzenia wszczęte pod naciskiem ocalałych przeciwko byłym pracownikom Centrum Badań nad Higieną Rasową zostały umorzone. Pierwsze utworzone przez Sinti i Romów stowarzyszenia nie miały żadnej siły przebicia. Dopiero w latach siedemdziesiątych XX w., w okresie przemian politycznych i kulturowych, inicjatywy na rzecz praw obywatelskich Sinti i Romów zyskały na znaczeniu.
![](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/Demontration-Heidelberg-1973.jpg)
Początki działalności na rzecz praw obywatelskich niemieckich Sinti i Romów
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/bb_79_008-scaled-e1595255593541.jpg)
Pierwsza publiczna kampania na rzecz praw obywatelskich i przeciwko rasizmowi
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/Hungerstreik-1980-scaled.jpg)
Strajk głodowy w byłym obozie koncentracyjnym w Dachau
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![Removal of the “Nazi race files” to the Federal Archive in Koblenz, following the occupation of the Tübingen University archive in September 1981; in the foreground, Holocaust survivor Jakob Bamberger](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/5_0_buergerrechtsarbeit003-scaled.jpg)
Poszukiwanie nazistowskich akt identyfikacji rasowej
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![Recognition of the Nazi genocide of the Sinti and Roma by Federal Chancellor Helmut Schmidt, March 1982; pictured, from the left, inter alia: Romani Rose, Josef Kwiek, Anton Franz, Egon Siebert; Secretary of State to the Federal Minister of the Interior, Andreas von Schoeler, alongside Chancellor Helmut Schmidt](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/6_0_Schmidt-scaled.jpg)
Uznanie nazistowskiego ludobójstwa Sinti i Romów
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![The demonstration outside the Federal Criminal Investigation Department in January 1983; in the foreground Ranko Brantner, Anton Franz, Romani Rose](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/141-1983_BKAWiesbaden-scaled.jpg)
Protesty przeciwko specjalnej rejestracji przez policję
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![Commemmorative event with a delegation of 50 Holocaust survivors in front of the Brandenburg Gate to mark the 50th anniversary of the Nazi decree of “extermination through labour”, September 1992](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/9_2_Demo-50.-Jahrestag-Zwangsarbeit-klein.png)
Brak adekwatnych odszkodowań dla Romów i Sinti prześladowanych przez reżim hitlerowski
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![The first commemorative visit of the Central Council to Auschwitz, October 1985](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/11_0_Zentralrat-772-6-scaled.jpg)
Upamiętnienie w obozie Auschwitz
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![The last part of the permanent exhibition in Heidelberg. The tour ends on a walkway with a wall displaying the names of the more than 21.000 Sinti and Roma who were deported to Auschwitz-Birkenau, where almost all of them were murdered](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/DokZ-17-scaled.jpg)
Pierwsza na świecie stała wystawa poświęcona dokonanej przez nazistów zagładzie Sinti i Romów
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"
![The lawyers Arnold Roßberg and Uli Roeder, representatives of the accessory prosecution in the König trial, in front of a model of the Auschwitz-Birkenau concentration camp](https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/wp-content/uploads/2020/07/KönigProzess2.jpg)
Łaskawe traktowanie morderców – sądy pochylają się nad nazistowskimi zbrodniami
Wystawa "Długa droga do uznania zagłady Sinti i Romów"