Romani Rose w miejscu upamiętnienia więźniów obozu Bergen-Belsen, 1979 r., napis w tle: „Cyganie-Romowie/ gazowani w obozie Auschwitz/ prześladowani po dziś dzień/wiec”; fot.: plata/Friedrich Stark/GfbV.

Pierwsza publiczna kampania na rzecz praw obywatelskich i przeciwko rasizmowi

„Zutritt für Landfahrer verboten” (zakaz wstępu dla koczowników) – takie znaki umieszczano jeszcze w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w. przy kempingach i w sklepach na terenie Niemiec. Dotyczyły one Sinti i Romów. Latem 1979 r. Sinti i Romowie wyszli na ulice, aby zademonstrować przeciwko nierównemu traktowaniu oraz ograniczaniu ich konstytucyjnego prawa do swobodnego przemieszczania się. Członkowie młodego pokolenia, w tym Romani Rose, pragnęli skończyć z dyskryminacją oraz doprowadzić ostatecznie do uznania dokonanego przez nazistów ludobójstwa Sinti i Romów.

27 października 1979 r. Niemieckie Stowarzyszenie Sinti przy istotnym wsparciu walczącego o prawa człowieka Towarzystwa na rzecz Ludów Prześladowanych zorganizowało pierwszy międzynarodowy wiec upamiętniający Sinti i Romów zamordowanych przez narodowych socjalistów. Odbył się on w miejscu upamiętniającym więźniów byłego obozu koncentracyjnego Bergen-Belsen. Wśród 2000 uczestników znalazło się 500 Sinti i Romów z dwunastu europejskich krajów. Byli także przedstawiciele władz krajowych i międzynarodowych oraz członkowie innych grup prześladowanych przez nazistów. Główną mówczynią podczas wiecu była Simone Veil, pierwsza kobieta na stanowisku przewodniczącego Parlamentu Europejskiego. Ona sama jako młoda Żydówka przeżyła obóz koncentracyjny Bergen-Belsen. Jej matka została tam zamordowana. Wiec relacjonowały liczne krajowe i międzynarodowe media, w tym magazyn „Time”. To właśnie wtedy opinia publiczna po raz pierwszy dowiedziała się o nazistowskich prześladowaniach Sinti i Romów oraz o antycygańskich nastrojach w Republice Federalnej Niemiec. Zaledwie kilka dni później delegacja Sinti i Romów przekazała rządowi w Bonn memorandum określające kluczowe żądania polityczne ruchu na rzecz praw obywatelskich, w tym zmiany w stosunkach między mniejszością a większą częścią społeczeństwa oraz oficjalnego politycznego uznania nazistowskiego ludobójstwa.

Strona internetowa stworzona przez

Strona internetowa wspierana przez

We współpracy z